3d yazıcı kalibrasyonu birkaç farklı adımdan oluşan bir ayar kümesidir. İyi bir Kalibrasyon, 3D yazıcınızla iyi baskılar elde etmenin tek ve en önemli yoludur. Hazır baskı profilleri kullansanız dahi, iyi kalibre edilmemiş bir yatak istediğiniz baskı sonucunu vermeyecektir.
3d yazıcı kalibrasyonu sadece yatak seviyelemesi ile değil, ekstrüder, akış hızı, baskı sıcaklığı, geri çekme gibi diğer önemli ayarları da barındırmaktadır.
Aşağıdaki makaleleri, bu makalenin ardından okumanızı ve uygulamanızı öneririm.
3d yazıcı kalibrasyonu : İlk İşlemler
Tabla Gevşekliği Kontrolü
Yeni aldığınız bir yazıcıda ilk olarak kurulum esnasında ya da daha sonrasında kontrol etmeniz gereken kısım tabla tekerleklerinin sıkılığıdır.
Tablanızı iki yandan esnettiğinizde sağa sola doğru düşme eğiliminde ise tabla altındaki tekerlekleri tutan somunları sıkmanız gerekir. Bu sıkma işlemi esnasında tekerleklerin rahatça dönmesi oldukça önemlidir.
Somunları ne çok sıkı ne de çok gevşek olarak ayarlamanız gerekir. Tablanın sağa sola yatmaması ve tekerleklerin ileri geri rahat dönmesi gerekiyor.
Tabla Temizliği
İlk katmanın baskı yatağına iyi yapışması için filament kalıntısı, gres/yağ veya yapışkan kalıntılarından arındırılmış olması gerekir.
Nozzle Temizliği
Kalibrasyon sırasında (kısmen) tıkanmış veya kirli bir nozul nedeniyle baskı hatalarını önlemek için, önceden temizlemelisiniz. Tıkanma yoksa, sıcakken bir kağıt havlu ile silmek yeterlidir.
Tansiyon Gerginlik Ayarı
X ve y eksenlerinin düzgün hareket edebilmesi için kayışlarının düzgün şekilde gerilmiş olması gerekir. Çok zayıf gerilirlerse motorlarda dişli atlaması meydana gelir. Gerginlik çok yüksekse, çok fazla sürtünme olur. Doğru gerginlik için, dişli kayışı parmağınızla çekin ve tiz bir ses duyduğunuzda gerginlik iyi durumdadır demektir.
3d yazıcı kalibrasyonu : Kalibrasyon Öncesi Ve Sonrası Kontrolü
Kalibrasyonunuzun etkisini kontrol etmek için, kalibrasyondan önce ve sonra uygun bir test nesnesi yazdırmanız yararlı olacaktır. Bu şekilde, baskı kalitesini ve baskı hatalarını net bir şekilde görebilirsiniz.
Uygun test nesneleri, belirli bir baskı hatasını değil, genel baskı kalitesini test eden nesnelerdir.
3d yazıcı kalibrasyon küpü
Aşağıda bazı test modelleri yer almaktadır. Bu modelleri test baskısı için kullanabilirsiniz.
XYZ Kalibrasyon Küpü
3D Benchy
Cali Dragon
Cali Cat
3d yazıcı kalibrasyonu : Yatak Seviyeleme
Ayarları kalibre etmeden önce, baskı yatağı düzgün bir şekilde dengelenmelidir. Aksi takdirde, ilk katman baskı yatağına doğru şekilde yapışmaz.
Neredeyse tüm FDM 3D yazıcılar manuel kağıt yöntemi kullanılarak dengelenebilir. Bu işlemin amacı, nozül ile baskı yatağı arasındaki mesafenin baskı yatağının her yerinde aynı olmasını sağlamaktır.
Mesafe, kağıt bir miktar sürtünme ile hareket ettirilebilecek şekilde ayarlanır. Genel bir kural olarak, sürtünme hissedebileceğiniz kadar güçlü olmalı, ancak yine de kağıdı nozüle doğru ittiğinizde kıvrılmayacak kadar zayıf olmalıdır.
Burada en önemli şey, sürtünmeyi ve dolayısıyla baskı yatağındaki mesafeyi her yerde aynı şekilde ayarlamanızdır. Nozülün gerçekte ne kadar uzakta olduğu, global z-ofset ile ayarlanır.
Baskı yatağının altında ayar vidaları olmayan yazıcılar için sadece z-ofset kalibre edilir. Otomatik baskı yatağı seviyelendirmesi olan 3D yazıcılar için bile, önce kaba bir manuel seviyelendirme yapılmalıdır.
Uygun bir test nesnesi ile baskı yatağı tesviyesini test edebilirsiniz. Bu nesneler genellikle baskı yatağı üzerinde eşit olarak dağıtılmış ince kare alanlardan oluşur.
Örneğin Buradan tabla baskı testi modeli indirerek üst resimdeki gibi, baskı kalitesini test edebilirsiniz.
Yazdırdıktan sonra, mesafenin çok yüksek veya çok düşük olup olmadığını gözle görebilir veya katman yüksekliğini bir kumpas ile ölçebilirsiniz. Mükemmel baskı yatağı tesviyesi ile, her bir alan her yerde aynı kalınlıkta olmalıdır.
3d yazıcı kalibrasyonu : Z Offset Ayarı
Baskı yatağı tesviyesi tamamen baskı yatağının eğimini mümkün olduğunca ortadan kaldırmakla ilgilidir. Nozülün baskı yatağına olan mesafesini farklı noktalarda ayarlamış olsanız da, genel z-ofsetinin baskı yatağının merkezinde ayrı olarak ayarlanması gerekir.
Z ofseti iki farklı şekilde ayarlayabilirsiniz. Bunu ya kağıt yöntemiyle sürtünmeyi hissederek yaparsınız ya da bir test baskısının ilk katmanının baskı kalitesine bakarsınız
Z ofseti çok yüksekse, ilk katman baskı yatağına yapışmaz ve hemen ya da baskı sırasında çıkabilir. Z ofseti çok düşükse, bir fil ayağı oluşturabilir veya ekstrüzyonu tamamen tıkayabilirsiniz.
Fil ayağında, nesnenin ilk katmanları olması gerekenden daha geniştir. Genellikle çok küçük bir z-ofset veya çok yüksek bir baskı yatağı sıcaklığından kaynaklanır.
3d yazıcı kalibrasyonu : Baskı Yatağı Sıcaklığı
Baskı yatağı sıcaklığı, iyi bir baskı yatağı yapışması için en önemli ayarlardan biridir. Çok yüksek ayarlarsanız, ilk katmanlar çok akıcı olabilir ve dışarı doğru çok fazla akabilir. Sıcaklık çok düşükse, baskı yatağı yapışması sorunu ortaya çıkacaktır.
Genel olarak kullanılan baskı yatağı sıcaklığı aşağıdaki gibidir. Elbette kullandığınız filament üreticisinin, filament üzerinde belirttiği değerleri kullanmalısınız.
- PLA: 60 °C
- ABS: 90 °C
- PETG: 70 °C
- TPU: 60 °C
Fil ayağı veya çok zayıf baskı yatağı yapışması gözlemlerseniz, bu değerleri 5 °C’lik küçük artışlarla artırın veya azaltın.
3d yazıcı kalibrasyonu : E-Step Ayarları
Bir ekstrüderin çekirdeği step motordur. Bu nedenle, ekstrüder kalibrasyonu E-Steps kalibrasyonu olarak da adlandırılır. Ekstrüder kalibrasyonu, ekstrüderin ayarlanan filament miktarını gerçekten ekstrüde edip etmediğinin kontrol edilmesini içerir.
Extruder step ayarlarıyla ilgili detaylı makale için;
3d yazıcı kalibrasyonu : Filament Akış Hızı Kalibrasyonu
Akış hızı, saniyede ne kadar filamentin ekstrüde edildiğini gösterir. Bu değer çok yüksek ayarlanırsa çizgiler olması gerekenden daha geniş, çok düşük ayarlanırsa daha dar olacaktır. Varsayılan olarak, akış hızı her zaman %100’dür (veya bazı dilimleyicilerde 1,00’dır).
3d yazıcı kalibrasyonu : Baskı Sıcaklığı
İdeal baskı sıcaklığını bulmak için bir nesneyi farklı baskı sıcaklıklarında basabilir ve kalitelerini karşılaştırabilirsiniz. Sıcaklık kulesi olarak adlandırılan test baskısı kullanabilirsiniz.
Bu test , aynı geometriye sahip nesneleri farklı sıcaklıklarında basar. Bu şekilde, hangi baskı sıcaklığının en iyi sonucu verdiğini görmek çok kolaydır.
Baskı sıcaklığı testi için aşağıdaki makaleyi okuyabilirsiniz.
3d yazıcı kalibrasyonu : Geri Çekme Ayarları
Geri çekme ayarları, bir ekstrüzyondan sonra filamentin nozüle nasıl geri çekileceğini tanımlar. En önemlileri geri çekme mesafesi ve geri çekme hızı olmak üzere farklı ayarlardan oluşur.
Filament bir ekstrüzyondan sonra nozüle geri çekilmezse, bir sonraki ekstrüzyona giderken kontrolsüz bir şekilde dışarı akacaktır. Bu sebeple ya iki ekstrüzyon noktası arasında ince tüyler (ipliklenme) ya da çok fazla filament akışı (sızıntı) olur.
Geri çekmeyi kalibre ederken, ayarlar ne çok fazla ne de çok az olacak şekilde kalibre edilmelidir. Çok fazla filament içeri çekilirse, bir sonraki ekstrüzyonun başlangıcında deliklere veya diğer kusurlara neden olabilir.
Geri çekmeyi kalibre etmek için çeşitli test nesneleri vardır. Ben Cura’daki Calibration Shapes eklentisindeki test nesnelerini kullanıyorum. Orada hem sıcaklık kulesine benzer şekilde çalışan geri çekme kulesi hem de birkaç dakika içinde yazdırılan küçük bir test nesnesi bulabilirsiniz.
Geri çekme kulesi için her katman için geri çekme ayarlarını yapabileceğiniz bir komut dosyası da var.
Birçok geri çekme ayarı için başlangıç noktası olarak, dilimleyicinizin önceden tanımlanmış bir profilindeki değerleri veya aşağıda verilen değerleri kullanabilirsiniz. Bunları değiştirmeniz gereken adımlar, doğru değere hızlı bir şekilde yaklaşmanızı sağlayacak kadar büyük, ancak bunu kaçırmamanızı sağlayacak kadar küçük olmalıdır.
- Geri çekme mesafesi (Bowden ekstrüder): ± 0,4-0,8 mm
- Geri çekme mesafesi (doğrudan tahrikli ekstrüder): ± 0,1-0,2 mm
- Geri çekme hızı: ± 3-5 mm
Kalibrasyon yaparken, bir seferde yalnızca bir değeri değiştirdiğinizden emin olun. Aksi takdirde, hangi değişikliğin gözlemlenen etkiye neden olduğunu bilemezsiniz.
Yukarıda verilen değerlerin yanı sıra, geri çekme için başka birçok ayar vardır. Geri çekme ve sıcaklığı kalibre ederek iplenme gibi baskı hatalarını henüz ortadan kaldıramadıysanız, bu ayarları daha sonra yapabilirsiniz.
Özellikle geri çekmeyi kalibre ederken, yeni başlayanların çoğu hayal kırıklığına uğrar. Doğru ayarları bulana kadar birkaç test objesi gerekebilir. Ayrıca geri çekmenin sıcaklıkla bağlantılı olduğunu unutmayın. Sıcaklık ve geri çekme kalibrasyonunu dönüşümlü olarak yapmak mükemmel sonuçlar elde etmenizi sağlar.
3d yazıcı kalibrasyonu : Baskı Hızı
3D baskıda, nesnenin hızlı bir şekilde bitmesi için yüksek bir baskı hızı kullanmak isteyebilirsiniz. Ancak çok yüksek ayarlanırsa, çeşitli baskı hataları oluşabilir.
Baskı kafası her yön değiştirdiğinde titreşimler meydana gelir. 3D yazıcının ne kadar kararlı olduğuna ve baskı kafasının ne kadar hafif veya ağır olduğuna bağlı olarak, bu titreşimler bazen daha güçlü bazen de daha zayıftır. Yazdırma kafası ne kadar hafif ve 3D yazıcının yapısı ne kadar sağlam olursa, o kadar yüksek yazdırma hızlarına ulaşılabilir.
3d yazıcı kalibrasyonu işlemlerinin ardından bir test baskısı alarak, ayarlarınızın doğruluğunu ve baskı kalitesini test edebilirsiniz.
