3D yazıcı hotend tıkanıklığı oldukça yaygındır, uzun süredir baskı yapıyorsanız, muhtemelen bir noktada 3D yazıcı hotend’inizde bir tıkanıklık yaşamışsınızdır. Bu durum nozul tıkanıklığı veya hotend tıkanıklığı olabilir.
3D yazıcı hotend tıkanıklığını nasıl teşhis edersiniz?
En net belirtilerden birisi, baskı sırasında nozuldan filament çıkmadığını fark ettiğiniz zamandır. Bu durumda, ekstrüderi de kontrol edin ve filamentin ekstrüder dişlileri tarafından itilip itilmediğine bakın.
Böyle bir durumda, filamenti manuel olarak itmeyi deneyin. Filament çıkmıyorsa, bir şeylerin yanlış gittiğinin ve nozülün tıkandığının işaretidir.
Eğer nozul tıkanmışsa, filament doğal olarak düz bir çizgide akmak yerine nozülün etrafında kıvrılarak akmaya başlar.
Bir 3D yazıcı hotend tıkanıklığının ortaya çıkmasının nedenleri
Kirli Filament
3D yazıcı hotend tıkanmasının en yaygın nedenlerinden biri kirli filament kullanmaktır. Filamentinizi plastik bir torbada düzgün bir şekilde saklamazsanız küçük kalıntılar ve toz filamente yapışabilir ve hotende ulaşabilir.
Daha büyük toz parçacıkları nozüle ulaştığında yanabilir ve nozül ağzında sıkışabilir. Bu sorun daha küçük 0,25 mm nozullar için daha yaygındır, ancak 0,4 mm nozullarda da sıklıkla meydana gelebilir. Daha büyük nozulların bu partiküller nedeniyle tıkanma şansı daha azdır çünkü nozul ağzı daha büyüktür ve bu kalıntılar daha kolay dışarı atılabilir.
Böyle bir nozül tıkanmasını açmanın hızlı çözümü, ince bir iğne kullanmak ve hotend içindeki filamentin doğru sıcaklığına ayarlayarak nozülün içinden itmektir. Örneğin, PLA ile nozulu yaklaşık 210C-220C’ye kadar ısıtırsınız ve iğneyi birkaç kez yaklaşık 1 cm kadar sokarsınız. Daha fazla zorlamayın çünkü erimiş filamenti hotend’in soğuk tarafına taşıyarak katılaştırabilir ve başka bir tür tıkanıklık oluşturabilirsiniz.
Bu sorunu önlemek için filamentinizi plastik bir torba içinde saklamanız ve toz ve nemden kaçınmanız önerilir.
Filamentin ölçümler dışında olması
Bir diğer yaygın nozül tıkanma nedeni de belirtilen ölçüm dışı filamenttir. Bugün kullandığımız filamentlerin çoğunun çapı 1,75 mm’dir ancak üretim hataları nedeniyle bu çap bazen bundan daha büyük olabilir. Filamentin bazı bölümlerde 1,8 mm ve hatta 2 mm çapa sahip olabildiği ve bunun tıkanmalara yol açtığı durumlar gördüm.
İyi bir hotend içindeki toleranslar 2 mm’ye yakındır, özellikle de ısı kırılmasında, bu nedenle büyük boyutlu filamentin bir bölümü ısı kırılmasına ulaştığında, eritilmeden önce sıkışır ve tıkanmaya neden olur. Ekstrüder filamenti ezmeye başlayacak ve hotend’den hiçbir plastik ekstrüde edilmeyecektir.
Bu sorunu önlemek için, iyi filament toleranslarına sahip olduğu bilinen şirketlerin filamentlerini kullanmayı deneyin.
Kötü hotend soğutması
Hotend için kötü soğutmaya sahip olmak, 3D yazıcı nozülünün baskı ortasında tıkanmasına da yol açabilir ve bunun nedeni filamentin ekstrüde edilecek nozüle ulaşmadan önce yumuşamasıdır. Bu genellikle ısı kırıcının sıcak taraf ile soğuk taraf arasında iyi bir geçiş sağlamak için işini doğru yapmadığı ucuz veya kötü tasarlanmış hotend’lerde olur. Bu sebeple filament yumuşar, boyut olarak da biraz büyür ve bu da hotend tıkanmasına neden olur.
Bu durumda yapmanız gereken ilk şey, hotend fanının serbestçe dönebildiğinden ve soğutucu üzerine yeterince hava verdiğinden emin olmaktır.
Bu sorunu çözmenin bir başka yolu da fanı daha yüksek hava akışına ve daha fazla RPM’ye sahip bir fanla yükselterek soğutucu üzerine daha fazla hava vermek ve böylece ısı kırıcının soğuk bölümünü yüksek hava ile desteklemektir. Yazıcının çıkardığı gürültüyü azaltmak için yazıcılarını Noctua sessiz fanlarla “yükselten” bazı kullanıcılar daha sonrasında hotend tıklanma sorunlarıyla karşılaştıklarını gördüm. Bunun nedeni, normal 4010 Noctua fanlarının daha az hava akışına sahip olması ve ısı kırıcı için daha az soğutmaya yol açmasıdır.
Daha sessiz bir fanla idare etmek istiyorsanız, hotendi bi-metal bir ısı kırıcıya yükseltmenizi şiddetle tavsiye ederim.
Bi-metal ısı kesici, sıcak taraf ile soğuk taraf arasında çok daha iyi bir termal kesme sağlar ve sıcak uç fanından daha az soğutma gerektirir. Elbette, tüm hotend’i de yükseltebilirsiniz, ancak bunu yaparsanız, daha iyi tasarlanmış bir hotend aldığınızdan emin olun.
Filamenti çıkarırken erimiş filament katılaşır
Hotend tıkanmaları filamentin yanlış çıkarılmasıyla da oluşabilir. Filamenti çıkarmak için, nozulu yazıcıya takılı filamentin kullandığı sıcaklığa kadar ısıtmanız gerekir. Hotend bu sıcaklığa ulaştığında, çoğu kişi filamenti çekip çıkarır ve yenisini takar.
Bazı durumlarda, filament sıcak uçtan çekildiğinde, filamentin ucu erimiş plastik içerir ve çıkarma işlemi doğru yapılmazsa, bu erimiş plastik sıcak ucun soğuk bölgesinde sıkışabilir.
Filamenti değiştirmenin doğru yolu, nozulu ısıtmak ve filamenti çekmeden önce, erimiş parçayı çıkarmak için yaklaşık 1 cm itmek ve ardından hızlı bir çekme işlemi yapmaktır. Bu, erimiş filamentin hotend’in sıcak tarafında kalmasını ve filamentin katı kısmından koparak hotend’in tıkanma riskini en aza indirmesini sağlayacaktır.
Dilimleyicide yüksek geri çekme ayarları
Nozül baskının ortasında tıkanmaya devam ederse, dilimleyicinizde ayarlanan geri çekme değerlerini kontrol etmeniz gerekir. Aşırı geri çekme, filamenti hotend tarafında daha yükseğe çekebilir ve tıkanmaya neden olabilir.
Bu durum özellikle de tamamen metal bir ısı kırıcı kullanan full metal hotend kullanıyorsanız ortaya çıkar. Erimiş filament ısı kesicinin soğuk tarafına ulaşırsa, filament hotend içinde sıkışır.
Full metal hotend tıkanması oldukça yaygındır, ancak dikkatli bir geri çekme ayarı ile oldukça kolay bir şekilde çözülebilir. Sadece, özellikle PLA ile baskı yaparken, bunun için iyi bir soğutma gerekir.
PTFE tüp nozül ile aynı hizada değil
Çoğu bowden türü 3D yazıcıda meydana gelen yaygın bir nozul tıkanma sorunu, PTFE tüpünün nozulla aynı hizada oturmaması ve tüp ile arasındaki boşluğu ortadan kaldırmasıdır. PTFE tüpü nozüle bastırılmazsa, erimiş plastik araya girebilir ve bir tıkanıklık oluşturabilir.
Bu sorunu çözmenin en iyi yolu, filamentin sıkışabileceği bir boşluğa sahip olma riskini ortadan kaldıracağı için ısı kırıcıyı bi-metal bir versiyona yükseltmektir, bu durum aynı zamanda hotend performansını artırır ve daha yüksek sıcaklıkta filamentler basmanıza izin verir.
Bildiğiniz gibi, PTFE tüp 240C’nin üzerinde baskı yaparken bozulmaya başlar, bu nedenle tüp nozulla aynı hizada olsa bile, birkaç haftalık baskıdan sonra, tüpün nozulla temas eden ucu bozulmaya başlayacak ve yine de müdahale gerektirecektir.
Aşağıdaki videoda geçici olarak bu sorunu nasıl düzelteceğinize dair basit bir çözüm yer alıyor.
3D yazıcı hotend tıkanıklığı nasıl açılır
Metalik Pim
Farklı tıkanıklıklar sorunu çözmenin farklı yollarına sahip olabilir, ancak doğrudan tahrikli ekstrüderlerde basit bir çözüm var. Yaklaşık 1,5 mm çapında metalik bir pim ile bu sorunu kolayca çözebilirsiniz.
Bu pim, filamenti hotendin içine zorla itmek ve tıkanıklığı gidermek için kullanılır.
- Hotend’i, filamentten biraz daha yüksek bir sıcaklığa kadar ısıtın. Örneğin, PLA sıkışmışsa, sıcaklığı genellikle ~230C’ye ayarlarım ve PETG için ~250C kullanırım.
- Tıkanıklık açma pimini yerleştirmek için mümkün olduğunca fazla alana sahip olmak için ekstrüder üzerindeki avarayı gevşetiyorum.
- Tıkanıklık açma pimini filament yolu boyunca tek bir hareketle itiyorum, ardından hızlıca sıcak uçtan çıkarıyorum.
- Bu tıkanıklık açma yöntemi, bu sorunların %95’inde işe yaradı . Tüm hotend tertibatını sökmek için yaklaşık 20-30 dakika çalışmaya kıyasla bu işlem genellikle yaklaşık bir dakika sürüyor.
Pimi sıcak uç içinde çok fazla tutmamak önemlidir, çünkü pim ısınabilir ve sorunu daha da kötüleştirebilirsiniz. Basit bir itme ve ardından hızlı bir çekme işlemi işinizi görür.
Bu pimi kullanmanın başka bir yolu daha var, ancak ben bunu yalnızca hotend yazıcıdan çıkarılmışsa ve diğer plastik parçalara zarar verme riski yoksa kullanıyorum. Tıkanıklık açma pimini bir çakmak kullanarak ısıtıyorum, ardından pimi sıcak uçtan gidebildiği yere kadar itiyorum ve birkaç saniye bekliyorum. Plastik pime yapışacaktır, bu yüzden pimi çektiğimde sıcak ucun içindeki plastik de dışarı çıkacaktır.
Lütfen bu yöntemi son çare olarak kullanmanızı tavsiye ettiğimi unutmayın, çünkü doğru yapılmazsa sıcak uca tamir edilemeyecek şekilde zarar verebilirsiniz ve ayrıca elle ısıtırken tıkanıklık açma çok fazla ısınmaktadır.
Soğuk Çekme yöntemi
Hotend tıkanıklığını açmanın başka bir yaygın yöntemi daha var, ancak ben bunu çoğunlukla daha önce bahsedilen tıkanıklık açma yöntemini uyguladıktan sonra nozül içinde kalan filamenti temizlemek için kullanıyorum. Kısmen tıkanmış bir nozulu temizlemek için çoğu zaman soğuk çekme yöntemini kullanırsınız.
Bunu yapmak için, nozulu baskı sıcaklığına kadar ısıtmanız ve filamenti manuel olarak itmeye başlamanız gerekir. Bir miktar filament akmaya başladıktan sonra, nozülün ısıtmasını kapatın filamenti itmeye devam edin, ısı düşmeye başlayacağı için bir noktada artık filamenti itemeyeceksiniz.
Yazıcının oda sıcaklığına soğumasını bekleyin, ardından hotend sıcaklığını ~100C’ye ayarlayın ve filamenti çekmeye başlayın. Hotend’e zarar vermemek için çok sert çekmeyin.
Filament yaklaşık ~80C’de yumuşamaya başlayacaktır ve yavaş yavaş çekmeye başlayabilirsiniz.
İşlem tamamlandığında çıkan filament ucu nozzle şeklini almış olacaktır.
Soğuk çekme sıcaklığının filamente göre farklı olduğunu unutmayın. Bahsedilen sıcaklıklar PLA için geçerlidir. PETG için, filamentin ~100C civarında yumuşamaya başlayacağı yaklaşık ~150C’lik bir ayar sıcaklığı kullanmak gerekir. Ancak her zaman olduğu gibi, farklı sıcaklıkların farklı gereksinimleri olacaktır.
Konuyu daha net anlayabilmek adına aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
